KALDIRMA ARAÇLARI MUAYENESİ

 

 

Dünya üzerindeki herşey gibi, kullandığımız ekipmanlar da yaşlandıkça ilk günkü özelliklerini yitirme eğilimindedir. Özellikle nem, sıcaklık, gibi çevre şartlarına bağlı olarak kullandığımız basınçlı kaplarda da korozyon, aşınma gibi cihaz mukavemetini olumsuz yönde etkileyen bozulmalar meydana gelmesi kaçınılmazdır. Bu çevre şartlarına yetersiz bakım gibi insani faktörlerin eklenmesi yıpranmayı hızlandıran bir unsurdur.  Bu nedenle işletmelerde kullanılan basınçlı kapların iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye atmaması için düzenli olarak belirli kriterlere göre muayene ve test edilmeleri gerekmektedir. Bu kontrol; basınçlı kaplar muayenesi olarak anılmaktadır.

İç basıncı 0,5 bardan yüksek olan tüm kaplara basınçlı kap denir ve periyodik muayene ve test edilmeleri yönetmelik gereği şarttır. Basınçlı kap periyodik muayeneleri “iş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları” yönetmeliği temel alınarak yapılır. Muayene periyodu; ekipmanın kullanıldığı işletmenin yaptığı risk değerlendirmesine göre yönetmelikte belirlenen azami süreleri aşmayacak şekilde belirlenir. Yönetmelikte basınçlı kap muayenesinin azami periyodu belirlenmiştir.

Basınçlı kaplar periyodik muayenesine konu olan iş ekipmanı; ehliyeti hükümet veya mahalli idarelerce kabul edilen teknik elemanlar tarafından, imalinin bitiminden sonra ve monte edilip kullanılmaya başlanmadan önce, veya yapılan değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeleri halinde tekrar kullanmaya başlanmadan önce ve herhalde periyodik olarak yılda bir yapılır. Kontrol ve deney sonuçları, düzenlenecek bir raporda belirtilir ve bu raporlar iş yerlerinde saklanır.

Basınçlı kap muayenesinde temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği müddetçe işletme basıncının 1,5 katı ile yapılır.

Aşağıda yönetmelikte geçen azami muayene periyodu ile ilgili tabloyu bulabilirsiniz.

 

Ekipman Adı Muayene Periyodu (Azami Süre) Periyodik Muayene Kriterleri
Kaldırma ve/veya iletme araçları (1), (2), (3), (4), (5) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 yıl TS 10116, TS EN 280+A1, TS EN 818-6+A1, TS EN 1495+A2, TS EN 1709, TS EN 12079-3, TS EN 81–3+A1, TS EN 13015+A1, TS ISO 9386-1, TS ISO 9386-2, TS EN 12158-1+A1, TS EN 12158-2+A1, TS EN 12159, TS EN 12927-7, TS EN 13157+A1,  TS EN ISO 13534, TS ISO 789-2, TS ISO 3056, TS ISO 4309, TS ISO 7592, TS ISO 9927-1, TS ISO 11662-1, TS ISO 12480-1, TS ISO 12482, FEM 9.751,  FEM 9.752, FEM 9.755 ve FEM 9.756 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Yürüyen merdiven ve yürüyen bant Standartlarda süre belirtilmemişse 1 yıl TS EN 13015+A1 standartında belirtilen şartlar kapsamında yapılır.
İstif Makinesi (forklift, transpalet, lift) Standartlarda süre belirtilmemişse

1 yıl

 TS 10689, TS EN ISO 3691-5, TS ISO 5057, TS 10201 ISO 3184, TS ISO 1074 ve FEM 4.004 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Yapı İskeleleri(6),(7) Standartlarda süre belirtilmemişse

6 Ay

 TS EN 1495 + A2 ve TS EN 1808 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak ve EK-II’nin 4 üncü maddesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak yapılır.
(1) Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir.

(2) Mobil kaldırma ekipmanlarının dışında kalan kaldırma ekipmanları için kararlılık deneyi ise gerek görüldüğünde ilgili standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

(3) Kapasitesinin altında kullanılacak kaldırma araçlarında beyan edilen kaldırılacak azami yük görünecek şekilde işaretlenir. Beyan edilen yükün üstünde bir ağırlığın kaldırılmasının söz konusu olduğu durumlarda kaldırma aracı kaldırılacak yükün miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz. (Beyan yükü; kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır.)

(4) Elektronik kumanda sistemi ile donatılmış kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrolünde makine ve elektrik ile ilgili branşlarda periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler birlikte görev alır.

(5) Asansörler ile ilgili standartlar; 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği kapsamı haricinde kalan işyerlerinde dikkate alınır.

(6) İskelelerin periyodik kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları, inşaat, yapı, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi tarafından yapılır.

(7) İskeleler, üzerlerinde taşıyabileceği azami yük görünecek şekilde işaretlenir.
(*) Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir. Kapsamı periyodik kontrolle sınırlı olmayan standartlar için periyodik kontrole ilişkin hükümler uygulanacak, imalata yönelik test ve deneyler uygulanmayacaktır.

Tablo: Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik muayene süreleri ve kontrol kriterleri . Kaynak: İş ekipmanlarının kullanımına sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *